On Soruda
İş Davalarında Arabuluculuk
1- İşçi – İşveren Uyuşmazlıklarında Zorunlu Arabuluculuk Nedir?
Arabulucuya başvuru yapılmadan dava yoluna gidilemez!
7036 sayılı Kanun’un 3. ve 11. maddeleri kapsamında, işçi tarafından talep edilebilecek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, eşitliğe aykırılık tazminatı, sendikal tazminat, mobbing tazminatı, ücret, prim, ikramiye, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ve benzeri işçilik alacaklarının söz konusu olması halinde dostane ve alternatif çözüm yöntemi arabuluculuğa başvuru zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca, haksız fesih nedeniyle işe iade davaları da zorunlu arabuluculuk kapsamındadır.
İşveren tarafından da talep edilmesi olası ihbar tazminatı, cezai şart, haksız rekabete bağlı tazminat, eğitim gideri ve benzeri alacak ile tazminat talepleri için dava açmadan önce arabulucuya başvurulması zorunlu hale getirilmiştir. Eğer arabuluculuk çözüm yöntemi ile anlaşma sağlanamaz ise davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır.
2- Arabulucuya başvurulması mahkemeye gitmenin önünde bir engel midir?
Arabuluculuk işçi-işveren uyuşmazlıklarında ne gibi fayda sağlayacak?
Arabulucuya gitmek zorunlu, ancak arabulucuda uzlaşmak zorunlu değildir. Bu nedenle taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa mahkemeye gidilmesinde herhangi bir engel bulunmamaktadır. Arabulucu görüşmelerinde tarafların kendi istekleriyle anlaşmaya varmaları, böylece mahkemeye gitmeden uyuşmazlığın kısa sürede çözülmesi beklenir. Arabulucu, tarafların birebir görüşerek daha kısa sürede anlaşmaya varmalarını sağlar. Hem avukat, bilirkişi, harç gibi yargı masraflarına katlanılmaz ve hem de kısa sürede dostane bir çözüm elde edilir.
4- Arabulucuya hangi sürede başvurmak gerekir?
İş sözleşmelerinin feshinde, fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurulmak zorundadır.
3-Varılan anlaşma tarafları bağlar mı?
Arabuluculuk görüşmeleri sonunda tarafların anlaşmaya varmaları halinde, üzerinde anlaşılmış olan hususların taraflar tarafından tekrar yargı konusu yapılması mümkün değildir. Tarafların anlaşması halinde arabulucu tarafından yazılı bir anlaşma hazırlanır. Arabuluculuk anlaşması her iki taraf için de bağlayıcıdır. Taraflar gerek duyarlarsa anlaşmanın icras edilebilmesi adına mahkemesinden icra edilebilirlik şerhi isteyebilirler. Bu şerhi içeren anlaşma ilam niteliğine sayılır.
6- Arabulucuya başvurmanın masrafı nedir?
Arabulucu sistemi, mahkemeye göre daha ucuz bir yöntemdir. Uyuşmazlığın mahkemeye taşınması halinde karşılaşılan dava harcı, noter, bilirkişi gibi ek masraflar doğmaz. Taraflar arabulucu görüşmelerine katılmışlarsa, anlaşma sağlamaları halinde, arabuluculuk ücret tarifesi üzerinden eşit şekilde ödeme yaparlar. İşe iadede anlaşma sağlanırsa işçi alacakları üzerinden hesaplama yapılacak, taraflar eşit şekilde ödeme yapacaklardır. Anlaşma sağlanamazsa iki saatten az görüşme süreleri Hazine’den karşılanacak, iki saatten fazla süreli görüşmelerde ise iki saati aşan kısımlar taraflarca eşit şekilde karşılanacaktır.
5- Arabulucu süreci ne zaman sonlandıracaktır?
Arabulucu atandıktan sonra üç hafta içerisinde karar verilmelidir. Bu süre zorunlu hallerde en fazla bir hafta süreyle uzatılabilmektedir. Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların işe iade konusunda anlaşmaya varamamaları halinde, arabulucu tarafından son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilecektir. Arabulucu görüşmeleri sonunda anlaşmaya varılamaması halinde arabulucu tutanak düzenleyecek ve mahkeme başvuru dilekçesinin ekine arabulucu tutanağı eklenecektir.
7-Arabulucuyu nasıl seçeceğim?
Taraflar Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı siciline kayıtlı arabuluculararasından dilediklerini seçebileceklerdir.
8- Arabulucu toplantısına katılmak zorunlu mudur? Katılım
sağlanmazsa ne olur?
Taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan
taraf, son tutanakta belirtilir ve bu taraf sonrada açılacak davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulur. Ayrıca bu taraf lehine mahkemece vekalet ücretine de hükmedilmez.
10- Hangi tür işçi-işveren uyuşmazlıklarında zorunlu değildir?
İş kazalarından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat talepleri, bu konulardaki rücu davaları ile hizmet tespiti, yaşlılık aylığına hak kazanıldığının tespiti gibi SGK uyuşmazlıkları da zorunlu arabuluculuk kapsamı dışındadır.
9- Alt işveren işçisi işe iade talebiyle arabulucuya giderse?
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı hâlinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurulduğunda, anlaşmanın gerçekleşebilmesi için işverenlerin arabuluculuk görüşmelerine birlikte katılmaları ve iradelerinin birbirine uygun olması gerekir.
Arabuluculuk Nedir?
Arabuluculuk, dostane uyuşmazlık çözüm yöntemleri içerisinde en yaygın olarak bilinen ve uygulanan uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Arabuluculuk, müzakerelerde bulunmak amacı ile tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim süreçlerinin kurulmasını gerçekleştiren, uzmanlık eğitimi almış tarafsız ve bağımsız üçüncü bir kişinin katılımı ile ihtiyari yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak tanımlanmaktadır.
Arabulucu Kimdir?
Arabuluculuk sürecini yürüten arabulucu, uzmanlık eğitimi almış, hukuk fakültesi mezunu, mesleğinde en az beş yıl kıdemli, Bakanlıkça yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olmuş ve Adalet Bakanlığı Arabulucular Siciline kayıtlı kişidir.
Ne Zaman Arabulucuya Gidebilirim?
Karşı tarafla aranızda hukuki bir uyuşmazlık çıktıktan sonra, mahkemede dava açmadan veya tahkime başvurmadan önce arabulucuya gidebileceğiniz gibi, mahkemede dava açtıktan sonra da arabulucuya gidebilirsiniz.
Arabuluculuk sisteminin faydaları nelerdir?
Arabuluculuğa başvurmakla, dava boyunca yapmak zorunda kalacağınız tüm masraflardan (dava harcı, gider avansı, bilirkişi, keşif masraflar, yol giderleri vb.) ve yargılama nedeniyle diğer işlerinizden kısıtlayıp, adliyeye ayırmak zorunda kalacağınız zamandan tasarruf etmiş olursunuz.
Mahkemeye göre daha kısa sürer, günler içinde çözüme ulaşılabilir. Sonuç, tarafların kontrolündedir. Mevcut hukuki durumun değil, menfaatin korunması esastır. Güvenilirlik ve gizlilik önemlidir; taraflar mahkeme önünde konuşamayacaklarını burada rahatlıkla konuşabilirler. Psikolojik ve sosyolojik riski azdır; daha az yeni sorun doğurur. Tarafların anlaştıkları yöntem ve çözüm tarzı esastır, esnektir, taraflar özgürce istedikleri şekilde uyuşmazlıklarını ortadan kaldırabilirler.
Anlaşmayla çözülür; iki tarafta kazanır, tarafların sosyal ve ekonomik ilişkileri devam eder.
Ne Zaman Arabuluculuğa başvurabilirsiniz?
6325 sayılı Arabuluculuk Kanunu uyarınca arabuluculuk, tümüyle tarafların isteklerine bağlı olarak dava açılmadan önce uygulanabileceği gibi; dava açıldıktan sonra da uygulanabilir. Bu takdirde hakim taraflara uyuşmazlığın çözümü için üç aylık bir süre verir. Bu süre tarafların birlikte başvurusu halinde üç aya kadar uzatılabilmektedir. Arabuluculukta sürece girme konusunda tarafların iradesi esas olup, süreçte arabulucu uzlaşma sürecinin aksine sistematik teknikler uygulayarak görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getirerek onların birbirlerini anlamaları ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmelerini
sağlayan tarafsız ve bağımsız üçüncü kişi olarak işlev görmektedir.
Başarı Oranı Nedir?
Halihazırda arabuluculuğa konu edilen uyuşmazlıkların %93ü anlaşma ile sonuçlanmıştır. Çözülen bu uyuşmalıkların %95’i, bir gün veya bir günden az bir sürede çözümlenmiştir. Dünya uygulamalarına bakıldığında; dünyada arabuluculuk 160 ülkede uygulanmakta olup; Amerika Birleşik Devletleri’nde 1970’li yıllardan, İngiltere’de 1980’li yıllardan itibaren kullanılmasına rağmen; ülkemizde 2013 yılının Kasım ayından itibaren kullanılmakta olması karşısında; geçen 4 senelik süreçte inanılmaz bir ivme kaydetmiştir.
Sizi Arayalım
Detaylı bilgi için lütfen formu doldurun.